Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest zapalną dolegliwością nerek o przyczynie bakteryjnej. Forma ostra należy do najpoważniejszych dolegliwości układu moczowego. Kluczowe są dla niej zmiany martwiczo-ropne bądź wytwarzanie się ropni w miąższu nerki. Symptomy odmiedniczkowego zapalenia nerek to: ucisk w strefie lędźwiowej, skąpomocz, temperatura, odczucie naciskania na mocz. Podstawą działania jest antybiotykoterapia.
Czym jest odmiedniczkowe zapalenie nerek?
Odmiedniczkowe zapalenie nerek jest dolegliwością zapalną nerek u źródła jakiej występują bakterie. Forma ostra odmiedniczkowego zapalenia nerek należy do najpoważniejszych dolegliwości układu moczowego. Kluczowe są dla niej zmiany martwiczo-ropne. W nerkach mogą kształtować się ropnie. W dalszym procesie dolegliwości może dojść do przechowywania ropnego wysięku w miedniczkach nerkowych, kielichach i moczowodzie. Etap tenże określany został roponerczem (pyonephrosis). By zapobiec rozwojowi ogólnoustrojowego zainfekowania należy niezwłocznie wdrożyć terapię. Jak zatem zidentyfikować charakterystyczne symptomy odmiedniczkowego zapalenia nerek? Do wzrostu zapalenia dochodzi w efekcie infekcji bakteryjnej. Szczególnie są to Gram-ujemne pałeczki jelitowe Escherichia Coli (E.coli). Bakteria zaliczana jest do flory fizjologicznej jelita grubego człowieka. Spełnia ważną rolę w systemie – bierze udział w rozkładaniu resztek pokarmowych i syntezie pewnych witamin. Niestety, gdy bakteria przedostanie się do innego systemu, choćby układu moczowego, staje się elementem sprawczym rozmaitych dolegliwości. Do różnych rzadszych elementów etiologicznych określa się bakterie: Proteus, Klebsiella, Enterobacter i Pseudomonas. Niezwykle rzadko dociera do zainfekowania stworzonego przez gronkowca – Streptococcus faecalis. Dolegliwość występuje zwłaszcza u osób z wrodzonymi bądź nabytymi patologiami układu moczowego, osób które poddane były zabiegom na drogach moczowych i leczonych immunosupresyjnie. Stany połączone z osłabieniem odporności sprzyjają infekcjom wszelkich systemów, nie jedynie układu moczowego. Elementem etiologicznym dolegliwości może być wtedy patogen kwalifikowany do flory fizjologicznej człowieka.
Zainfekowanie nerek – co jest jego przyczyną?
Najpopularniejszą drogą zainfekowania jest tzw. zainfekowanie wstępujące – rozprzestrzeniające się przez ciągłość z dolnych pięter układu moczowego. Bakterie po skolonizowaniu cewki moczowej, przesuwają się w odwrotnym kierunku do strumienia moczu, osiągając pęcherz moczowy. Dalsze przesuwanie się bakterii do nerek odbywa się przez moczowody. Ta metoda zainfekowania jest najważniejsza klinicznie. Dużo rzadziej można napotkać się z zakażeniem krwiopochodnym – połączonym z rozsiewem bakterii w procesie dolegliwości ogólnoustrojowej (posocznicy bądź infekcyjnego zapalenia wsierdzia).
Co predysponuje do zainfekowania?
Anatomiczna bliskość cewki moczowej oraz odbytnicy powoduje, iż kobiety chorują dużo częściej od panów. Bakterie będące elementem etiologicznym zapalenia zaliczane są do flory fizjologicznej jelita grubego. Także, zakażeniom u kobiet sprzyja krótka cewka moczowa i liczne jej zniszczenia podczas stosunków płciowych;
Pośród procedur medycznych, elementami predysponującymi do zapalenia nerek są: cewnikowanie pęcherza moczowego i cystoskopia;
Występowanie niedomykalności ujścia moczowodowo – pęcherzowego jest elementem etiologicznym refluksu moczowodowego. Dolegliwość sprzyja nawrotowym zakażeniom układu moczowego bo w jej procesie dochodzi do zwrotnego przepływu moczu z pęcherza moczowego do moczowodu i stałego zalegania pewnej objętości moczu w pęcherzu. Etap tenże służy kolonizacji bakteryjnej. W normalnych realiach, przepływ moczu jest ograniczony, co zabezpiecza przed przedostawaniem się bakterii do górnych pięter układu moczowego. Refluks pęcherzowo-moczowodowy obecny jest u 40 % dzieci z zakażeniami układu moczowego;
Cukrzyca – zainfekowania pochodzą z podatności na choroby i nierzadko obecną neurogenną dysfunkcją pęcherza moczowego;
Immunosupresja oraz niedobory odporności;
Zmiany w nerkach – zbliznowacenia utrudniające odpływ moczu;
Wiek chorego – w pierwszym roku życia zainfekowania układu moczowego dotyczą przede wszystkim chłopców. W późniejszych latach życia stosunek tenże wymienia się na niekorzyść kobiet. Mężczyźni ponownie chorują szczególnie w wieku starszym – połączone jest to z rozwojem gruczołu krokowego;
Wypadanie macicy.
Leczenie odmiedniczkowego zapalenia nerek
Podstawową formą kuracji jest antybiotykoterapia. Po ukończeniu posiewu moczu oraz analizie antybiogramu należy wykorzystać odpowiedni antybiotyk. Gdy pomimo odpowiednio podjętej farmakoterapii poprawa nie występuje, polecane jest przeprowadzenie biopsji nerki. Badanie pozwoli potwierdzić rozpoznanie oraz rozważyć inne, poza zapalnymi, elementy winne za wzrost dolegliwości (polekowe, idiopatyczne). Gdy w procesie dolegliwości pojawią się symptomy charakterystyczne dla ostrej niewydolności nerek, należy zastosować dializoterapię. Wystąpienie powikłań jest uwarunkowane od momentu jaki upłynął do zastosowania odpowiedniej antybiotykoterapii. Podaje się, iż u 40 % pacjentów utrzymują się schorzenia funkcjonalne nerek a u 5 % rozwinie się schyłkowa niewydolność nerek.
