Przy ciąży pozamacicznej, inaczej ektopowej, zarodek ulega implantacji poza jamą macicy, szczególnie w jajowodzie. Taka sytuacja dotyczy ok. 2% wszelkich ciąż oraz jest szkodliwa dla zdrowia, i nawet życia, kobiety. Na starcie symptomy to uciski z jednej części podbrzusza oraz plamienie, z czasem może nastąpić jednakże krwotok wewnętrzny. Etiologii może istnieć mnóstwo, najpopularniejsze to zmiany w jajowodach. Ciąża pozamaciczna, określana odmiennie jako ciąża ektopowa, znaczy stan, w jakim jajo płodowe umieszczone jest w odmiennym miejscu aniżeli macica. Ciąża ta nie może odpowiednio się rozwijać oraz zwykle kończy się poronieniem. Jest również zagrożenie dla życia mamy, ponieważ nierzadko na jej skutek dochodzi do groźnych powikłań zdrowotnych. Jakie są przyczyny ciąży pozamacicznej oraz jakie objawy mogą świadczyć jej występowaniu?
Ciąża pozamaciczna – symptomy oraz przyczyny powstawania
Czasem, mimo dobrego połączenia komórki jajowej oraz plemnika, jajo płodowe nie przesuwa się w kierunku macicy, jednak jest w jajowodzie oraz to w nim się zagnieżdża. Zdarza się również, iż jego wzrost zachodzi w kolejnej stronie systemu rozrodczego. Lokalizacja poza macicą utrudnia odpowiedni rozwój ciąży, co zwykle kończy się poronieniem, nierzadko w postaciach mocno zagrażających życiu oraz zdrowiu kobiety. Podejrzenie ciąży pozamacicznej u pacjentki zawsze winno skłonić specjalisty do rozpoczęcia działań mających na celu usunięcie ciąży w jak najszybszym okresie od czasu jej zdiagnozowania, zanim dojdzie do groźnych w swoich następstwach skutków zdrowotnych. Rozpoznania ciąży pozamacicznej odbywa się w oparciu o wywiad medyczny potwierdzający zanik miesiączki i uzyskanie dobrego wyniku testu ciążowego mimo braku w badaniu ultrasonograficznym widocznego obrazu ciąży rozwijającej się w macicy. W wypadku pojawienia się wątpliwości sugeruje się tzw. działanie wyczekujące, w trakcie którego pacjentka poddawana jest badaniom laboratoryjnym, związanym z obserwacją ultrasonograficzną. Wdrożenie postępowania wyczekującego dotyczy wyłącznie sytuacji dobrego stanu zdrowia pacjentki, jaki pozwoli na wprowadzenie technik zachowawczych. We wczesnym stadium ciąża pozamaciczna szczególnie przebiega zupełnie bezobjawowo. Jednakże na dalszym etapie potrafią pojawiać się uciski brzucha i asystujące im plamienia. Z czasem uciski potrafią przybierać na sile, powodując wystąpienie symptomów ogólnych, takich jak szybka akcja serca, zbytnie pocenie, bladość skóry. Objawy te są oznakami wstrząsu, i ich pojawienie się winno przekonać do szybkiej interwencji lekarskiej.
Co to jest ciąża pozamaciczna?
Jeżeli wszystko przebiega odpowiednio, zapłodniona komórka jajowa przesuwa się jajowodem, dochodzi do macicy oraz tam się zagnieżdża. Zdarza się jednakże, iż ze względu na jakieś wady jajo nie dociera do macicy oraz do implantacji dochodzi np. w samym jajowodzie.
Ciąża pozamaciczna – diagnostyka
Jeżeli kobieta zgłasza się do specjalisty z uciskiem podbrzusza oraz plamieniem, robi on wywiad oraz wykonuje USG. Dzięki niemu potrafi stwierdzić, czy zarodek znajduje się w jamie macicy. Jeżeli nie, zleca badanie beta-HCG, jakie pozwoli potwierdzić diagnozę. Nierzadko przeprowadza się także pobranie tzw. wyskrobin z jamy macicy. W wypadku kobiety, u której zachodzą symptomy wstrząsu specjalista także przeprowadza podobne badania, jednakże szybciej zaczyna się leczenie. Ciążę pozamaciczną specjaliści różnicują z kolejnymi zaburzeniami, m.in. zapaleniem wyrostka robaczkowego czy poronieniem samoistnym.
Ciąża pozamaciczna – efekty oraz rodzaje postępowania
Jedynym miejscem, w jakim zagnieżdżona komórka jajowa może odpowiednio się rozwijać jest macica. Jeśli do jej zagnieżdżenia dojdzie w jakimś innym obszarze, wtedy doprowadza to do ogromnych implikacji. Oznaki ciąży pozamacicznej potrafią mieć odmienny stopień nasilenia, jednakże w żadnym przypadku nie wolno ich ignorować, bo rozwijająca się komórka jajowa, zlokalizowana poza obrębem macicy, może doprowadzić do pęknięcia jajowodów bądź zniszczenia różnych organów oraz w konsekwencji krwotok wewnętrzny zagrażający życiu kobiety. Każda odpowiednio rozpoznana ciąża pozamaciczna musi być usunięta. Do tego celu stosuje się leki farmakologiczne. Celem podania środku jest zahamowanie wzrostu ciąży oraz tym samym zapobiegnięcie potrzeby przeprowadzenia chirurgicznego usunięcia ciąży. Podawanie środka zawsze winno wykonywać się pod ścisłą opieką lekarską, związaną z pobytem pacjentki w szpitalu. W sytuacji, gdy podanie środka nie przyniosło spodziewanych efektów bądź również stan zdrowia kobiety sugeruje na potrzebę podjęcia bardziej radyklanych środków, ciąża pozamaciczna może zostać usunięta laparoskopowo. Sposób postępowania przy rozpoznaniu ciąży pozamacicznej zawsze winien być weryfikowany przez specjalistę indywidualnie, z zachowaniem dbałości o zdrowie oraz życie pacjentki.
Jakie badania pozwolą rozpoznać ciążę ektopową?
Podczas USG przezpochwowego już w 6. tygodniu ciąży winien być widoczny pęcherzyk ciążowy wewnątrz macicy. Jeżeli go nie widać bądź wynik jest niejednoznaczny, specjalista winien nabrać podejrzeń oraz zlecić badanie stężenia beta-HCG w surowicy krwi. To najdoskonalsze rozwiązanie na badanie ciąży na tak wczesnym etapie. Na bazie ilości gonadotropiny we krwi wolno albowiem ocenić, czy ciąża rozwija się odpowiednio. Jeżeli rzeczywiście, stężenie beta-HCG w surowicy krwi szybko wzrasta – podwaja się co 48 godzin.
